ADAT JAWA PANGGIH MANTEN

NAMA KELOMPOK: 

1. Abdul Rochim            (01) 

2. Alifari Salysa P          (02) 

3. Galang Cikal S            (14) 

4. Irma Fitriani               (17) 

5. Jela Undri Wanda P   (19) 

6. M Fikrul Mustanir     (23) 

7. Nafisah Fajar               (26) 

8. Rico Hermawan p       (28) 

9. Rofiqoh Nasywa N.H. (32) 

TP. 2019/2020

SMAN 1 KEDAMEAN

UPACARA ADAT JAWA PANGGIH MANTEN

BAB 1 PURWAKA

1.1 LATAR BELAKANG

Tradisi jawa yaiku kebudayaan sing dianut masyarakat Jawa sing 

ngutamakna keseimbangan, keselarasan, lan keserasian dadi kabeh unsur (urip 

karo mati,alam karo makhluk urip) kudu selaras, padha akur, intine kabeh kudu 

cocok.

Tradisi jawa kapirang dadi loro yaiku upacara adat jawa kang gegayutan 

karo manungsa lan gegayutan karo alam. Kang gegayutan karo manungsa yaiku 

tingkeban, selapan, tedhak siten, siraman, panggih manten, lan selametan 

(mitung dina, metang puluh dina, nyatus dina, lan nyewu dina). Uga kang 

gegayutan karo alam yaiku sedekah bumi, sedekah laut, bersih desa, ruwat, lan 

kirab.

Ing makalah iki bakal ngrembug ngenani upacara adat jawa kang 

gegayutan karo manungsa yaiku panggih manten.

1.2 UNDERANE PANLITEN

1. Apa tegese upacara adat jawa panggih manten?

2. Apa wae ubarampe sajrone upacara adat jawa panggih manten?

3. Kepriye struktur kagiyatan lan makna upacara adat jawa panggih manten?

1.3 ANCASE PANLITEN

1. Mangerteni apa tegese upacara adat jawa panggih manten

2. Mangerteni ubarampe sajrone upacara adat jawa panggih manten

3. Mangerteni struktur kagiyatan upacara adat jawa panggih manten

BAB 2 ANDHARAN

2.1 TEGESE UPACARA PANGGIH MANTEN

Panggih manten yaiku arak-arakan pertemuan tradisional jawa ing 

antarane penganten priya lan putri sawise resmi nikah ing agama.

2.2 UBARAMPE SAJRONE UPACARA ADAT JAWA PANGGIH MANTEN

 >2 uwit gedhang kanthi sekumpulan gedhang ing saben wit, nglambangake 

bojo sing bakal dadi kepala kaluwarga sing apik lan pasangan sing bakal urip 

kanti seneng-seneng ana ing ngendi wae (kaya wit gedhang sing gampang 

thukul ing ngendi wae).

>Tebu utawa gula tebu, tegese pasangan kaluwarga sing luwih prioritas.

>Cengkar gadhing utawa klapa enom, tegese pasangan sing bebojoan bakal 

tresna lan ngrawat siji lan sijine.

>Maneka jinis godhong kayata godhong banyan, godhong mojo-koro, godhong 

alang-alang, dadap cadhangan, minangka simbol penganten putri bakal urip 

kanthi aman lan kaluwargane dilindhungi saka mara bebaya.

2.3 STRUKTUR LAN MAKNA UPACARA ADAT JAWA PANGGIH 

MANTEN 

A. Balangan Gantal

 

Gantal utawa taruhan sing diikat benang 

putih bakal dibuwang dening mitra 2. 

Panganten lanang ndalang bouncer ing 

dhadha panganten minangka tanda yen 

dheweke njupuk jantung kekasih, lan 

panganten bakal nuduhake mumbul ing lutut 

minangka tandha pengabdian kanggo bojone.

B. Ngidak Tangan / Ngincak Endog 

Ritual ngidak endok pitik mentah dening 

penganten lanang ditindakake kanthi ngarep-

arep supaya dheweke bakal nduweni 

keturunan amarga wong loro wis bersatu. 

Banjur, garwane bakal ngumbah sikile 

bojone minangka tandha rasa tresna.

C. Sinduran 

Kain sindur abang lan putih dikira bisa 

nyedhiyakake wani kanggo panganten wadon 

sing bakal ngalami perkawinan dhewekake 

kanthi semangat lan semangat. Ing ritual iki, 

kalorone bakal dibungkus kain sindur nalika 

diiringi misbyah dening bapak panganten 

wanita.

D. Bobot Timbang 

Sawise penganten putri lenggah ing kursi 

lorong, bakal ana upacara sing kudu botake anak 

lan mantu lanang dening bapak panganten kanthi 

nyekeli penganten. Banjur, ibune panganten bakal 

munggah ing panggung kanggo takon bapak, sapa 

sing luweh abot ing antarane ndhewekake. Banjur, 

bapak bakal mangsuli yen loro bobot sing padha. 

Kanthi pacelathon iki, dikarepake bocah loro iku 

ngerti yen ora ono bedane karo rasa seneng.

E. Ngombe Rujak Degan 

Ngombe rujak kanthi seneng secara harfiah, 

rujak degan minangka minuman digawe saka cukur 

klapa enom. Tradisi ngombe banyu klapa rampung 

ing rotasi ing siji kaca kanggo siji kulawarga. Mula 

saka bapak bakal diterusake menyang ibu supaya 

dipasrahkake marang calon penganten putri. Banyu 

klapa iki minangka simbol suci sing bisa ngresiki 

spiritualitas kulawarga.

F. Kacar Kucur

Ritual kasebut ditindakake dening panganten 

lanang sing ngucapake dhuwit dhuwit kanthi 

kebutuhan dhasar kayata pari lan pari-parian 

kanggo garwane minangka simbol yen 

ndhewekake bakal tanggung jawab kanggo 

nyayomi kullawarga.

G. Dulangan

 

Ritual pangganan saben liyane kaping telu 

minangka simbol yen pasangan mau mesthi saling 

tinulung lan uga tresna-tresnan nganti umur tuwa.

H. Sungkeman

Sungkeman yaiku sungkem ing ngarepe wong 

tuwane saben panganten minangka wujud 

pakurmantan kanggo ngundhakake dheweke 

nganti pungkasane bisa urip anyar karo mitra.

BAB 3 PANUTUP

Kabeh kuwi nyeritakake adat panggih manten ing tanah jawa. Mugi-mugi iso 

nambah pengetahuan konco-konco kang gelem maca. Kula nggawe makalah 

niki uga ngelengkapake tugas saking ibu guru basa jawa kang kula kormati, ing 

mriki saget ingkang persani urutanipun adat panggih manten. Kula lan kanca-

kanca nyuwun ngapura yen wonten kesalahan.

Kesimpulan;

Upacara panggih manten yaiku salah sijining upacara sakral adat jawa sing 

nduwe rangkeyan rangkeyan upacara lan tata cara sing wis pakem. Upacara 

panggih manten iki ngelambakake pertemuan antara penganten putri lan 

penganten kakung neng suasana sing kusus lan dilambangake dadi pasangan 

raja lan ratu.

Rangkeyan inti upacara umume di selenggarakake neng daleme penganten putri, 

dadi seng dadi penyelenggara utawa tuan umah yaiku wong tua utawa keluarga 

penganten putri ning tetep di bantu kaluarga penganten kakung